اینکوترمز
اینکوترمز (Incoterms) یکی از اصطلاحات بین المللی بازرگانی است که به شکلی گسترده در معاملات و تجارتهای برونمرزی و نیز در حمل و نقل بین المللی به کار گرفته میشود. اینکو تِرمز در واقع یک عبارت مرکب است که از ترکیب سه کلمه انگلیسی «International Commercial Terms» تشکیل شده است. از این رو در پاسخ به سوال اینکوترمز چیست باید گفت که Incoterms به معنی اصطلاحات بین المللی بازرگانی تعریف شده است. در واقع این مفهوم در کلیه کشورها مشترک و یکسان است. در اینکوترمز قواعد و قوانین متعددی وجود دارد؛ هر یک از قواعد اینکوترمز شرایط، هزینهها، حالتها و مسئولیتهایی را در برمیگیرند که طرفین معامله موظف انجام برخی از آنها هستند.
بررسی قوانین و قواعد اینکوترمز
قواعد اینکوترمز بسیار گسترده و متنوع هستند از قوانین حمل و نقل هوایی بین المللی گرفته تا مقررات حمل زمینی و دریایی همه شامل اینکوترمز میشوند. از مهمترین قواعدی که اینکوترمز مورداستفاده قرار میگیرند مربوط به هزینهها، ریسکها و تعهدات فروشنده و خریدار است که ادامه به آنها اشاره کردهایم:
- حدود مسئولیت طرفین تعیین میشود.
- هزینههای هر دو طرف قرارداد تعیین میشود.
- ریسکهای محتمل تجاری موجود بین خریدار و فروشنده مشخص میشود.
- ممنوعیتهای صادراتی و وارداتی مشخص میشود.
قواعد اینکوترمز شامل رشتههای مختلفی از بازرگانی از قبیل حمل و ترخیص کالا، صادرات، واردات، تعیین مسئولیت پرداخت و تعیین ریسک حمل و نقل میشود. بدینترتیب دو طرف درگیر در تجارت داخلی و خارجی از اصطلاحات بین المللی بازرگانی برای کمک به درک یکدیگر و تبیین دقیق شرایط تجاری خود استفاده میکنند.
اصطلاحات تعریف شده در قاعده اینکوترمز
بهمنظور یکی شدن اصطلاحات رایج در صنعت حملونقل و تجارت بینالملل، اتاق بازرگانی بینالمللی مجموعهای کاربردی از این اصطلاحات را با عنوان «اینکوترمز» منتشر کرده است. این اصطلاحات برای تفکیک هزینهها و مسئولیتها بین فروشنده و خریدار به کار گرفته میشوند. علاوهبر این، در فرآیند تجارت، شرکت حمل و نقل بین المللی که قراردادهای موردنیاز مرتبط با اینکوترمز را تنظیم میکند، از این اصطلاحات استفاده خواهد کرد. اصطلاحات تعریف شده در قاعده اینکوترمز عبارتاند از:
- Delivery: نقطهای در معامله حملونقل است که ریسک برای فروشنده از بین رفته یا آسیب کالاها از فروشنده به خریدار منتقل میشود.
- Arrival: نقطهای که در آن هزینه حمل پرداخت میشود.
- Free: فروشنده متعهد میشود که کالاها را به نقطهای برساند که از آنجا فرآیند حمل صورت میگیرد.
- Carrier: هر فردی که در قرارداد حملونقل، وظیفه حمل و نقل را بر عهده میگیرد. در واقع دارنده ی وسیله ی حمل است.
- Freight Forwarder: شرکتی که قرارداد باربری را تنظیم یا در آن مشارکت میکند.
- Terminal: هر محل سرپوشیده یا غیر سرپوشیده مثل انبار، پارکینگ، گاراژ کانتینرها یا ترمینال بار جادهای، ریلی یا هوایی.
- To clear for export: دریافت گواهی ترخیص صادراتی بار و گرفتن جواز صادرات.
قواعد مربوط به این اصطلاحات توسط اتاق بازرگانی بینالمللی هر 10 سال یک بار موردبررسی و ارزیابی قرار میگیرند و تغییراتی در آنها ایجاد میشود.
معرفی انواع اینکوترمز براساس نوع ارسال و پرداخت هزینه حمل کالا
برخی از اصطلاحات بینالمللی بازرگانی در صنعت جهانی حملونقل کاربردهای فراوانی دارند. در تجارت از این اصطلاحات برای مشخص کردن نوع قراردادها و شرح وظایف طرفین معامله استفاده میشود. برای مثال ممکن است قواعدی که برای حمل کالا از چین به ایران مورداستفاده قرار میگیرد برای حملونقل بینالمللی از ایران به ترکیه کاربردی نداشته باشد. بهطورکلی، اینکوترمز به چهار گروه D-C-F-E با اصطلاحات وابسته به هر گروه تقسیم شده است.
آشنایی با اصطلاحات اینکوترمز گروه C
قواعد گروه C در اینکوترمز شامل اصطلاحاتی است که طبق آنها فروشنده باید مخارج کرایه را تا مقصد پرداخت کند. طبق قواعد این گروه خطر آسیب، خسارت و هزینههای اضافی بر عهده خریدار است. این اصطلاحات شامل چند مورد میشود که در ادامه بهطورکامل آنها را بررسی کردهایم.
-
قانون (Carriage Paid to (CPT
براساس قانون Carriage Paid to ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا به اولین حملکننده تحویل داده میشود خاتمه مییابد. در واقع پس از این زمان دیگر فروشنده هیچ مسئولیتی در قبال خسارتهای احتمالی یا نرسیدن محموله به مقصد ندارد و هزینهها بر عهده خریدار خواهد بود.
-
اینکوترمز CIP یا Carriage and Insurance Paid to
اصطلاح CIP مخفف عبارت Carriage and Insurance Paid to است و در روش حملونقل بینالمللی ترکیبی کاربرد دارد. در این اینکوترمز، ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را به نقطه توافق شده میرسد، خاتمه مییابد. براساس قاعده CIP، هزینه بیمه و حمل با فروشنده است. درواقع تنها تفاوت این اصطلاح با CPT این است که فروشنده وظیفه بیمه کالا در هنگام بارگیری را نیز بهعهده دارد.
-
اینکوترمز CFR یا Cost and Freight
عبارت CFR در حمل دریایی کاربرد دارد. براساس قرارداد CFR که توسط شرکت حمل و نقل کشتیرانی تنظیم میشود، هنگامی که محموله از روی نرده کشتی عبور میکند، مسئولیت فروشنده خاتمه مییابد. طبق اینکوترمز CFR هزینه بیمه با خریدار و هزینه حمل با فروشنده است. در واقع طبق این قاعده اینکوترمز فروشنده کالا مسئولیت هزینههای مبدأ مانند ترخیص کالا و حملونقل را بر عهده میگیرد؛ اما مسئولیتی برای بیمه یا تحویل بار به مقصد ندارد.
-
اینکوترمز (Insurance and Freight (CIF
اینکوترمز CIF که مخفف عبارت Cost, Insurance and Freight است در بیشتر موارد مربوط به حملونقل دریایی محموله میشود. CIF به این معناست که فروشنده کالا، هزینه حملونقل محموله و بیمه را تا زمانی که بار به مقصد برسد پرداخت میکند؛ اما پس از تحویل بار دیگر هیچگونه مسئولیتی بر عهده ندارد. بهعنوان مثال در کارگو ترکیه به ایران پس از تحویل بار به اولین بندر، دیگر فروشنده هیچ مسئولیتی در قبال خسارتهای احتمالی پس از رسیدن به مقصد ندارد و پرداخت هرگونه هزینه بر عهده خریدار خواهد بود.
قواعد اینکوترمز گروه D
گروه D اینکوترمز شامل اصطلاحاتی است که طبق آن فروشنده مسئول رساندن کالا به نقطه یا محل توافق شده در مقصد است. طبق این قاعده، فروشنده شخصاً کلیه خطرات و هزینهها را بر عهده میگیرد.
-
اینکوترمز (Delivered Ex Quay (DEQ
براساس قانون DEQ، فروشنده وقتی کالا را از کشتی به اسکله انتقال داد و عوارض انتقال به اسکله مقصد را نیز پرداخت کرد، این امکان را دارد که بار را در بندر مقصد تحویل خریدار دهد.
-
(Delivered At Frontier (DAF اینکوترمز
قانون DAF، برای حملنقل ریلی و ارسال کالا از طریق خطوط راهآهن کاربرد دارد. در این نوع حمل میتوان سندی سراسری از راهآهن گرفت که کلیه عملیات حملونقل را تا مقصد نهایی در برگیرد و کالا را برای این بازه زمانی بیمه کند.
-
اینکوترمز DDP یا Delivered Duty Paid
DDP مخفف اصطلاح Delivered Duty Paid بهمعنای تحویل در مقصد با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی است. بر اساس اینکوترمز DDP، فروشنده کالا را در کشور مقصد پس از انجام ترخیص کالا و پرداخت عوارض تحویل خریدار میدهد.
-
DDU در اصطلاحات اینکوترمز
DDU مخفف اصطلاح Delivered Duty Unpaid و به معنای تحویل بار در مقصد بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی است. طبق این قاعده، فروشنده محصول صادراتی را در کشور مقصد بدون انجام فرآیند ترخیص برای ورود و پرداخت عوارض تحویل میدهد.
-
DES اینکوترمز یا Delivered Ex Ship
DES در اینکوترمز به معنی تحویل در عرشه کشتی (در مقصد) است. طبق DES اینکوترمز، فروشنده کالا را در عرشه کشتی در بندر مقصد به خریدار تحویل میدهد و اقدامات و هزینههای ترخیص کالا برای ورود به بندر مقصد به عهده خریدار خواهد بود.
گروه E در قاعده Incoterms
گروه E مخفف عبارت «Ex Works» و به معنی تحویل کالا در نقطه عزیمت در مبدأ (محل کار) است. در این روش فروشنده کالا را در محل تولید یا انبار کالا به خریدار تحویل میدهد و کلیه هزینهها، اعم از بارگیری، حملونقل، بیمه، گمرک و ریسک خرابی کالا بهعهده خریدار خواهد بود.
قواعد و قوانین گروه F در قرارداد اینکوترمز
این گروه شامل اصطلاحاتی میشود که طبق آنها فروشنده کالا را در محلی که خریدار تعیین کرده است تحویل وی میدهد. اصطلاحات گروه F از قواعد اینکوترمز در ادامه شرح داده شدهاند:
-
FAS اینکوترمز (Free Alongside Ship)
FAS بهمعنای تحویل کالا در کنار کشتی در مبدأ است. در این روش وقتی که کالا در مبدأ و در کنار کشتی تحویل داده شد، مسئولیت فروشنده به پایان میرسد. طبق این قاعده هزینه حمل و بیمه با خریدار است.
-
اینکوترمز FCA یا Free Carrier
FCA به معنی تحویل کالا به متصدی حمل در مبدأ (تحویل کالا داخل کامیون، ریل و هواپیما) است. طبق این قانون فروشنده باید برای رفع تعهد، کالا را به منظور صدور، ابتدا از گمرک ترخیص کند. سپس محموله را در محلی که از قبل مشخص شده است به متصدی حمل معین شده از سوی خریدار تحویل دهد.
-
اینکوترمز FOB یا Free On Board
FOB بهمعنای تحویل کالا روی عرشه کشتی در مبدأ است. طبق این قاعده از اینکوترمز، وقتی فروشنده کالا را از روی نرده کشتی عبور داد، ریسک مسئولیتهای خود را خاتمه داده است. در این روش هزینه حمل و بیمه با خریدار بوده و همچنین عقد قرارداد حمل از بندر تحویل، بیمه و بازرسی با خریدار است.
نکاتی که باید در رابطه با اصطلاحات اینکوترمز رعایت کنید
در تجارت بینالملل کالا و حملونقل محمولهها به نقاط مختلف جهان باید با انواع اصطلاحات اینکوترمز آشنا باشید. رعایت این نکات مهم در اینکوترمز موفقیت کسبوکارتان را تضمین میکند:
- اصطلاحات اینکوترمز در بخشهای مختلف تجارت باید موبهمو در قرارداد مشخص و ذکر شود.
- در هنگام صادرات و واردات انواع کالا از قوانین گمرکی و همچنین اصطلاحات اینکوترمز اطلاع کامل پیدا کنید.
- عملیات بستهبندی، حمل و امور گمرکی خود را به یک شرکت حملونقل بینالمللی معتبر بسپارید.
درصورت توجه به هر یک از موارد فوق محموله شما به در زمان مناسب و با هزینهای مقرونبهصرفه به محل موردنظرتان خواهد رسید.
خدمات حملونقل بینالمللی بار، صادرات و واردات کالا مطابق با قوانین اینکوترمز
هانزا با اخذ مجوز از سازمان بنادر و دریانوردی، کلیه خدمات حمل دریایی، هوایی و زمینی کالا را مطابق با قوانین اینکوترمز انجام میدهد. علاوهبر این، هانزا همه مراحل مرتبط با زنجیره تأمین را در ایران و کلیه نقاط جهان با همکاری شرکتهای حملونقل مطرح بینالمللی، داخلی و منطقهای، با کیفیت، سرعت و ایمنی کم نظیری ارائه میکند.
هانزا با داشتن پرتال مشتریان فعال، خدمات اطلاعرسانی وضعیت سفارشات از طریق اس ام اس، اتوماسیون داخلی و bpms را نیز برای مشتریان خود فراهم کرده است. با دریافت خدمات شرکت نمایندگی کشتیرانی و خدمات بار هوایی هنزا ناو دریا دیگر لازم نیست نگران اصطلاحات پیچیده اینکوترمز باشید.
Freight Collect Terms | Freight Prepaid Terms | ||||||||||
Group | Any Mode or Modes of Transport | Sea and Inland Waterway transport | Any Mode or Modes of Transport | ||||||||
Incoterm | EXW | FCA | FAS | FOB | CFR | CIF | CPT | CIP | DAP | DPU | DDP |
Ex Works (PLACE) | Free Carrier (PLACE) | Free Alongside Ship (Port) | Free On Board (Port) | Cost and Freight (Port) | Cost Insurance & Freight (Port) | Carriage Paid To (PLACE) | Carriage & Insurance Paid To (PLACE) | Delivered At Place (PLACE) | Delivered At Place Unloaded (PLACE) | Delivered Duty paid (PLACE) | |
Transfer of Risk | At Buyer's Disposal | On Buyer's Transport | Alongside ship | On Board Vessel | On Board Vessel | On Board Vessel | At Carrier | At Carrier | At Named Place | At Named Place Unloaded | At Named Place |
Obligations & Charges: | |||||||||||
Export Packaging | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller |
Loading Charges | Buyer | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller |
Delivery to Port/Place | Buyer | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller |
Export Duty, Taxes & Costum Clearance | Buyer | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller |
Origin Terminal Charges | Buyer | Buyer | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller |
Loading On Carriage | Buyer | Buyer | Buyer | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller |
Carriage Charges | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller |
Insurance | Negotiable | Negotiable | Negotiable | Negotiable | Negotiable | Seller | Negotiable | Seller | Negotiable | Negotiable | Negotiable |
Destination Terminal Charges | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Seller | Seller | Seller | Seller | Seller |
Delivery to Destination | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Seller | Seller | Seller |
Unloading at Destination | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Seller | Buyer |
Import Duty, Taxes & Costum Clearance | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Buyer | Seller |
سوالات متداول
استفاده نکردن از قواعد اینکوترمز چه معایبی دارد؟
هر تاجر، صادرکننده و واردکننده کالا باید هر سال دانش خود را نسبت به اصطلاحات اینکوترمز بهروز کند. این قواعد به نفع خود بازرگانان هستند و باعث تجارت امنتر آنها میشوند.
اینکوترمز چه مواردی را شامل میشود؟
موضوعهای بسیاری توسط اصطلاحات اینکوترمز پوشش داده میشوند که از میان آنها میتوان به حدود مسئولیت طرفین معامله، ریسکهای تجاری و قوانین بیمه، روش حمل کالا، ترخیص کالا و قوانین صادرات و واردات اشاره کرد.
تفاوت اینکوترمز 2022 با 2020 در چیست؟
تفاوت اینکوترمز 2022 با اینکوترمز 2020 در توضیحات تکمیلی و تشریحی، تغییر قوانین در بخش مسئولیتهای بیمه و تعیین دقیقتر هزینهها خواهد بود.