دانشنامه حمل و نقل دریایی

تفاوت دموراژ و دیتنشن در حمل و نقل کانتینری

در حمل و نقل کانتینری، کنترل هزینه ها و بهینه سازی فرآیندهای لجستیکی برای صاحبان کالا، شرکت های تجاری، و خطوط کشتیرانی اهمیت بسیار زیادی دارد. یکی از مهم ترین چالش هایی که فعالان حوزه حمل و نقل دریایی و حمل و نقل ترکیبی با آن روبه رو هستند، تفاوت دموراژ و دیتنشن از لحاظ هزینه است. اما تفاوت دموراژ و دیتنشن دقیقاً چیست و چگونه می توان از تحمیل هزینه های غیرضروری در این زمینه پیشگیری کرد؟ تصور کنید یک محموله وارد بندر شده است، اما به دلیل مشکلات گمرکی، عدم هماهنگی در ترخیص، یا تأخیر در برنامه ریزی، کانتینرها برای مدت بیشتری در بندر باقی می مانند. در چنین شرایطی، شرکت کشتیرانی هزینه ای را به عنوان دموراژ (Demurrage) برای مدت زمانی که کانتینر بیش از حد مجاز در بندر می ماند، دریافت می کند. از طرف دیگر، اگر گیرنده کالا کانتینر را از بندر دریافت کند اما آن را بیش از حد مجاز نزد خود نگه دارد و به موقع به شرکت حمل بازنگرداند، باید هزینه دیتنشن (Detention) را پرداخت کند. درک دقیق تفاوت دموراژ و دیتنشن می تواند به صاحبان کالا و شرکت های حمل و نقل کمک کند تا با برنامه ریزی بهتر، از هزینه های غیرضروری جلوگیری کرده و زنجیره تأمین خود را کارآمدتر سازند. در این مقاله، به بررسی این دو مفهوم، دلایل ایجاد آنها، تفاوت های کلیدی، و استراتژی های مدیریت این هزینه ها خواهیم پرداخت.
تفاوت دموراژ و دیتنشن

دموراژ (Demurrage) کانتینر چیست؟

دموراژ هزینه‌ای است که از صاحب کالا یا اجاره‌کننده کانتینر دریافت می‌شود، زمانی که کانتینر فراتر از فری تایم (Free Time) در بندر باقی بماند و عملیات ترخیص یا جابه‌جایی آن انجام نشود. شرکت‌های حمل و نقل معمولاً برای هر محموله یک فری تایم (Free Time) تعیین می‌کنند که می‌تواند بسته به سیاست شرکت‌های کشتیرانی، نوع محموله، و بندر مقصد متفاوت باشد. پس از اتمام این مهلت، هزینه‌های دموراژ به ازای هر روز تأخیر اعمال می‌شود.

دیتنشن (Detention) چیست؟

دیتنشن هزینه‌ای است که توسط شرکت کشتیرانی از صاحب کالا دریافت می‌شود، زمانی که کانتینر خارج از بندر (در انبار، کارخانه یا هر مکان دیگر) فراتر از مدت Free Time تعیین‌شده نگه داشته شود. این هزینه به این دلیل اعمال می‌شود که کانتینرها سرمایه مهمی برای شرکت‌های حمل و نقل هستند و تأخیر در بازگرداندن آنها، بر عملکرد کلی حمل و نقل تأثیر می‌گذارد.

تفاوت دموراژ و دیتنشن چیست؟

در حمل و نقل کانتینری، درک تفاوت دموراژ و دیتنشن برای کاهش هزینه‌های اضافی و بهینه‌سازی عملیات لجستیکی ضروری است. دموراژ هزینه‌ای است که برای نگهداری بیش از حد مجاز کانتینر در بندر دریافت می‌شود، در حالی که دیتنشن زمانی اعمال می‌شود که گیرنده کالا کانتینر را پس از خروج از بندر به‌موقع بازنگرداند. این هزینه‌ها بر زنجیره تأمین نیز تأثیر دارند؛ دموراژ باعث افزایش هزینه‌های ذخیره‌سازی و تأخیر در دریافت کالا شده، در حالی که دیتنشن موجب کاهش کارایی در تخصیص کانتینرها و افزایش هزینه‌های لجستیکی می‌شود. مدیریت صحیح این هزینه‌ها می‌تواند به کاهش هزینه‌های حمل و نقل و بهبود بهره‌وری زنجیره تأمین کمک کند.

اهمیت هزینه‌های دموراژ و دیتنشن

در حمل و نقل کانتینری، هزینه‌های دموراژ و دیتنشن می‌توانند تأثیرات قابل‌توجهی بر هزینه‌های نهایی کالا و فرآیندهای زنجیره تأمین داشته باشند. تفاوت دموراژ و دیتنشن در نحوه و زمان اعمال این هزینه‌ها، بر مدیریت هزینه‌های حمل و نقل تأثیر مستقیم دارد. اگر این هزینه‌ها به‌درستی مدیریت نشوند، می‌توانند منجر به افزایش قیمت کالاها، کاهش بهره‌وری و ایجاد چالش‌های متعدد برای واردکنندگان و صادرکنندگان شوند.

تأثیر هزینه‌های دموراژ و دیتنشن بر هزینه نهایی کالا

هزینه‌های دموراژ (Demurrage) و دیتنشن (Detention) می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی بر هزینه نهایی کالا داشته باشند. این هزینه‌های اضافی می‌توانند به افزایش قیمت تمام‌شده کالا منجر شوند و در نتیجه، بر رقابت‌پذیری محصولات در بازار تأثیر منفی بگذارند. آگاهی از تفاوت دموراژ و دیتنشن و اتخاذ راهکارهای مناسب، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا هزینه‌های حمل و نقل را کاهش داده و کارایی زنجیره تأمین خود را بهبود بخشند.

  • افزایش هزینه‌های غیرمستقیم: هزینه‌های دموراژ و دیتنشن در صورت کنترل نشدن، می‌توانند هزینه‌های غیرضروری را برای صاحبان کالا ایجاد کنند.
  • افزایش قیمت فروش کالا: هرگونه هزینه اضافی ناشی از دموراژ و دیتنشن، در نهایت به قیمت نهایی کالا اضافه می‌شود که می‌تواند بر رقابت‌پذیری تأثیر بگذارد.
  • تأخیر در حمل و نقل و افزایش هزینه‌های زنجیره تأمین: در صورتی که کانتینرها بیش از حد مجاز در بندر یا انبار نگهداری شوند، برنامه‌ریزی حمل و نقل مختل شده و هزینه‌های انبارداری افزایش می‌یابد.
دموراژ

مدیریت هزینه‌های دموراژ: راهکارهای مؤثر

هزینه‌های دموراژ در حمل و نقل کانتینری می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی بر هزینه‌های کل زنجیره تأمین داشته باشند. با این حال، با اجرای استراتژی‌های مناسب، می‌توان این هزینه‌ها را کاهش داده و از پرداخت هزینه‌های غیرضروری جلوگیری کرد. یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد دموراژ، تأخیر در ترخیص و تخلیه بار از کانتینرها است. برای مدیریت بهتر این زمان، اقدامات زیر توصیه می‌شود:

  • برنامه‌ریزی دقیق برای فرآیند گمرکی: تکمیل مدارک گمرکی قبل از ورود کالا به بندر، می‌تواند فرآیند ترخیص را تسریع کند و از تأخیرهای غیرضروری جلوگیری کند.
  • برنامه‌ریزی قبلی برای بارگیری و تخلیه: همکاری با تیم‌های لجستیک برای آماده‌سازی وسایل حمل‌ونقل زمینی به‌محض ورود کالا به بندر، می‌تواند زمان ماندگاری کانتینر در بندر را کاهش دهد.
  • استفاده از سامانه‌های مدیریت زنجیره تأمین: پیگیری ورود و خروج محموله‌ها از طریق نرم‌افزارهای مدیریت لجستیک، می‌تواند روند تحویل و ترخیص را بهینه کند.
  • مذاکره با شرکت کشتیرانی: می‌تواند به افزایش مدت فری تایم (Free Time) و کاهش هزینه‌های دموراژ کمک کند. بررسی دقیق شرایط قراردادهای حمل و نقل و آگاهی از سیاست‌های شرکت کشتیرانی نیز از هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده جلوگیری می‌کند.

چگونه هزینه‌های دیتنشن را به حداقل برسانیم؟

هزینه‌های دیتنشن (Detention) در حمل و نقل کانتینری می‌توانند به سرعت افزایش یافته و هزینه‌های عملیاتی شرکت‌ها را تحت تأثیر قرار دهند. اما با راهکارهایی مؤثر می‌توان این هزینه‌ها را کاهش داد. راهکارهایی مانند:

  • برنامه‌ریزی دقیق برای تخلیه بار از تأخیر در بازگرداندن کانتینر جلوگیری می‌کند.
  •  مدیریت موجودی و پیش‌بینی تقاضا نیز باعث تسریع فرآیند تحویل و تخلیه می‌شود.
  •  تخمین صحیح زمان تخلیه بار با استفاده از تجربیات قبلی، می‌تواند از هزینه‌های اضافی جلوگیری کند.

تأثیر دموراژ و دیتنشن بر زنجیره تأمین و لجستیک

هزینه‌های دموراژ (Demurrage) و دیتنشن (Detention) نه‌تنها بر هزینه‌های مستقیم حمل و نقل تأثیر می‌گذارند، بلکه کل زنجیره تأمین و عملیات لجستیکی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند. درک تفاوت دموراژ و دیتنشن به شرکت‌ها کمک می‌کند تا با برنامه‌ریزی بهتر، از هزینه‌های اضافی جلوگیری کرده و کارایی زنجیره تأمین خود را افزایش دهند. این تفاوت در نحوه اعمال هزینه‌ها می‌تواند بر زمان‌بندی تحویل کالا، هزینه‌های ذخیره‌سازی، و بهره‌وری کلی تأثیرگذار باشد. آگاهی از این موضوع و اتخاذ راهکارهای مناسب برای کاهش هزینه‌های دموراژ و دیتنشن، بهینه‌سازی فرآیندهای حمل و نقل را تسهیل کرده و از تأخیرهای غیرضروری جلوگیری می‌کند.

تأثیر این هزینه‌ها بر لجستیک زنجیره تأمین

  • کاهش بهره‌وری در مدیریت حمل و نقل: هزینه‌های دموراژ و دیتنشن باعث افزایش زمان ماندگاری کانتینرها در بندر یا انبار می‌شوند که موجب اختلال در برنامه‌های حمل و نقل و تحویل کالا می‌شود.
  • افزایش هزینه‌های حمل و نقل بین‌المللی: در صورتی که شرکت‌های واردکننده و صادرکننده هزینه‌های دموراژ و دیتنشن را مدیریت نکنند، این هزینه‌ها به قیمت نهایی کالا اضافه می‌شود.
  • افزایش تأخیر در تحویل کالا به مشتری: تأخیر در بازگرداندن کانتینرها باعث افزایش هزینه‌های ذخیره‌سازی و اختلال در برنامه‌های تحویل می‌شود که به کاهش رضایت مشتریان منجر خواهد شد.
دیتنشن

نتیجه گیری

در حمل و نقل کانتینری، مدیریت صحیح هزینه‌های دموراژ (Demurrage) و دیتنشن (Detention) برای کاهش هزینه‌های زنجیره تأمین و افزایش کارایی لجستیک ضروری است. دموراژ هزینه‌ای است که بابت نگهداری بیش از حد مجاز کانتینر در بندر اعمال می‌شود، در حالی که دیتنشن زمانی دریافت می‌شود که کانتینر پس از خروج از بندر، بیش از مدت تعیین‌شده نزد گیرنده کالا باقی بماند. تفاوت دموراژ و دیتنشن در نحوه و زمان اعمال این هزینه‌ها، تأثیر مستقیمی بر برنامه‌ریزی حمل و نقل دارد. عدم آگاهی از این تفاوت و برنامه‌ریزی نامناسب می‌تواند منجر به افزایش قیمت کالا، تأخیر در تحویل و کاهش بهره‌وری زنجیره تأمین شود. برای جلوگیری از این هزینه‌های اضافی، شرکت‌ها باید با برنامه‌ریزی دقیق، بهینه‌سازی فرآیندهای تخلیه و بارگیری، و مذاکره با شرکت‌های کشتیرانی جهت افزایش فری تایم(Free Time) اقدام کنند. همچنین، استفاده از فناوری‌های ردیابی و سیستم‌های مدیریت زنجیره تأمین می‌تواند کنترل بهتری بر زمان ورود و خروج محموله‌ها ایجاد کند. در نهایت، درک تفاوت دموراژ و دیتنشن و اجرای راهکارهای مناسب، علاوه بر کاهش هزینه‌های حمل و نقل، موجب بهبود بهره‌وری زنجیره تأمین و افزایش رقابت‌پذیری شرکت‌ها در بازارهای بین‌المللی خواهد شد.

شرکت هنزا ناو دریا (هانزا) با افتخار خدمات مشاوره‌ای و راهکارهای جامع در حوزه حمل و نقل دریایی، زمینی و هوایی ارائه می‌دهد. همچنین، در زمینه حمل‌ونقل دریایی نیز آماده‌ایم تا بر اساس نیازهای شما، راهکارهای مناسبی پیشنهاد کنیم. لطفاً در نظر داشته باشید که ارائه این خدمات ممکن است بسته به عواملی نظیر وضعیت‌های عملیاتی، شرایط صنعت و سایر متغیرها نسبت به زمان درخواست سرویس متفاوت باشد. بنابراین، با توجه به نوسانات در نحوه ارائه خدمات در بازار، جهت اطمینان از دریافت سرویس مورد نظر از این مجموعه برای دریافت اطلاعات بیشتر و بررسی شرایط، لطفاً با تیم ما تماس بگیرید.

سوالات متداول

تفاوت دموراژ و دیتنشن چیست؟

دموراژ هزینه ای است که زمانی اعمال می شود که کانتینر بیش از مدت زمان مجاز در بندر باقی بماند، در حالی که دیتنشن هزینه ای است که به دلیل تأخیر در بازگرداندن کانتینر خالی پس از خروج از بندر دریافت می شود.

تأثیر هزینه های دموراژ و دیتنشن بر هزینه نهایی کالا چیست؟

این هزینه ها می توانند به افزایش هزینه های لجستیکی منجر شوند که در نهایت بر قیمت نهایی کالا تأثیر گذاشته و ممکن است رقابت پذیری محصول در بازار را کاهش دهند.

اگر تأخیر در بازگرداندن کانتینر به دلیل مشکلات گمرکی باشد، باز هم هزینه دیتنشن اعمال می شود؟

بله، در اغلب موارد شرکت های کشتیرانی همچنان هزینه دیتنشن را دریافت می کنند، حتی اگر تأخیر به دلایل گمرکی یا عوامل خارج از کنترل صاحب کالا باشد. برخی شرکت ها در شرایط خاص امکان مذاکره را فراهم می کنند، اما این موضوع بستگی به سیاست های حمل و نقل و شرایط قرارداد دارد.